Laktacja. Karmienie piersią to naturalna metoda żywienia niemowląt i dzieci. Sprzyja nawiązywaniu więzi matki ze swoją pociechą. Korzyści, które z tego wynikają są większości dobrze znane
i publikowane w łatwo dostępnych miejscach. Na pierwszy rzut oka wydawać by się mogło, że laktacja to prosty temat. Niestety nie do końca. To piękny okres w życiu kobiety, ale momentami trudny i niezwykle wymagający, a dodatkowo nie we wszystkim spójny.
Dziś, spróbuję przeanalizować kwestie, które budzą najwięcej wątpliwości. A zatem, co sprawia, że laktacja to temat trudny i kontrowersyjny?
Zapraszam do lektury.
W mojej opinii w tym temacie, na uwagę najbardziej zasługuje dieta. Prawidłowa dieta
w okresie karmienia piersią to taka, która przyczynia się do dobrego samopoczucia
i zdrowia mamy, a także zapobiega niedoborom składników odżywczych. Jedynie w nieznacznym stopniu składniki pokarmowe wpływają na skład mleka. W pierwszej kolejności należy skupić się na indywidualnej tolerancji poszczególnych produktów. Eliminujemy tylko to, co szkodzi bezpośrednio matce i przyczynia się do jej złego samopoczucia i dyskomfortu ze strony przewodu pokarmowego. Dodatkowo odrzucamy używki
i kontrolujemy ilość spożywanej kofeiny. Dopuszczalna dawka to 300mg. Oznacza to, że w ciągu dnia bez obaw można wypić 1-2 kawy oraz 3-4 słabe herbaty.
Koleją istotną kwestią są alergeny, które rzeczywiście przenikają do mleka kobiecego, jednak nie udowodniono wpływu eliminacji z diety kobiety karmiącej składników potencjalnie alergizujących na ryzyko rozwoju alergii u zdrowego niemowlęcia. Większość diet eliminacyjnych stosowanych bez wskazań, na własną rękę, nie ma racjonalnego uzasadnienia i może prowadzić do niedoborów składników odżywczych
u mamy, a nawet predysponować do wystąpienia alergii u dziecka. Stosowanie takiej diety powinno być uzasadnione diagnozą alergii pokarmowej oraz uzupełnione konsultacją u specjalisty. Należy też pamiętać, że dieta eliminacyjna stosowana ze wskazań medycznych może wymagać dodatkowej suplementacji niektórych składników odżywczych, oprócz tej zalecanej wszystkim kobietom.
Jednym z nich jest znany z okresu ciąży kwas DHA. Rekomendowana dawka, to co najmniej 200 mg na dobę, lub przy niskim spożyciu ryb – 400-600 mg. Ponadto, warto suplementować jod
(150 µg/d) i witaminę D (1500-2000 IU/d) .
W kontekście tworzenia diety niezwykle pomocna staje się zasada 6U opracowana przez
prof. Stanisława Bergera. Ten polski biochemik i fizjolog żywienia podkreśla znaczenie 6 elementów, takich jak:
- Urozmaicenie – różnorodność w doborze produktów ułatwia dostarczenie organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych.
- Umiarkowanie – produkcja mleka jest związana z podwyższonym zapotrzebowaniem na energię (o 500 kcal w pierwszym półroczu co stanowi ok. ¼ zapotrzebowania energetycznego, które
z biegiem czasu maleje). Zasada, by jeść dla dwojga, nigdy za dwoje, obowiązuje. - Uregulowanie – warto pamiętać o spożywaniu w ciągu dnia 4-5 posiłków w regularnych odstępach czasu. Systematyczność w jedzeniu pozwala na zapewnienie stałych dostaw energii.
A także nie można zapomnieć o regularnym piciu wody – min. 2 litry dziennie. - Uprawianie – zalecana jest codzienna aktywność fizyczna przez min. 30 minut.
- Unikanie – nie pal i unikaj alkoholu.
- Uśmiechnij się! – szczęśliwa mama to szczęśliwe dziecko.
Na koniec dodam, aby obserwować maluszka. Jeśli zauważyłaś, że dziecko jest wyjątkowo niespokojne mimo zatroszczenia się o jego podstawowe potrzeby lub występują wymioty, wysypka, biegunka czy krew
w stolcu, zgłoś się z dzieckiem do lekarza.
Karmienie dla mamy bywa przyjemne, ale też uciążliwe, natomiast dla dziecka jest to pokarm niezastąpiony . Bywa tak, że dziecko ma potrzebę być karmionym tu i teraz, bez względu na otoczenie. Z tym wiąże się dalsza część artykułu, która jest równie kontrowersyjna, a mianowicie karmienie piersią w miejscu publicznym.
Coraz częściej możemy zaobserwować mamy karmiące piersią w miejscach publicznych. Choć to zachowanie naturalne, wciąż przez niektórych jest trudne do zaakceptowania. Reakcje są bardzo różne. Od dezaprobaty po ignorowanie. Zaskakujące, że budzi to tak wiele emocji. Czynność, która jest absolutnie fizjologiczna, postrzega się w kategorii problemu. Z jednej strony otaczają nas niecenzuralne reklamy, a z drugiej mamy problem z widokiem karmiącej piersią matki. Skąd
w ludziach tyle uprzedzeń w tej kwestii?
Myślę, że żadna z kobiet nie ma na celu prowokacji nagości. Należy wziąć pod uwagę fakt, że karmienie w miejscu publicznym jest uwarunkowane zapotrzebowaniem dziecka, które nie zawsze da się przewidzieć. Są sytuacje, że matki są zmuszone karmić tam, gdzie przebywają. Aktualnie wiele lokali zapewnia odrębne pomieszczenia, w których matki mogą karmić piersią. Podejrzewam, że z czasem pojawi się ich coraz więcej, aby dać kobiecie swobodę i pełen komfort podczas tej czynności. Karmienie piersią nie oznacza, że trzeba się ukrywać ze swoim dzieckiem. Co więcej
w niektórych krajach ludzie bardzo pozytywnie reagują na matkę karmiącą.
My też powinnyśmy do tego dążyć. Tym bardziej, że można to robić dyskretnie, z klasą a zarazem nie ukrywać się w toalecie. Jak?
Przede wszystkim nie należy się stresować. Karmienie piersią to naturalna czynność. Z czasem mamy rozpoznają potrzeby swojej pociechy i potrafią przewidzieć czas i miejsce karmienia. Po drugie – w przypadku planowania spaceru z maluszkiem kluczowy staje się ubiór. Pomaga w tym odpowiedni stanik (najlepiej przeznaczony do karmienia) oraz rozpinana bluzka/sukienka. Mniej wygodną, ale też dobrą alternatywą jest posiadanie kocyka/pieluszki. Po trzecie – należy być świadomym swoich praw. Dobro dziecka jest najważniejsze.
Co więcej, karmienie piersią w miejscach publicznych daje mamie zdecydowanie większą wolność. Dzięki temu macierzyństwo staje się przyjemniejsze i komfortowe.
Pamiętaj o tym, że żadna matka karmiąca piersią nie może być proszona o to, aby karmić swoje dziecko
w toalecie. W większości kultur, matka karmiąca dziecko piersią, postrzegana jest jako coś zupełnie naturalnego. Staje się to ponownie coraz bardziej normalne. Także nasze władze wspierają karmienie piersią w miejscach publicznych.
Położna – mgr Marta Głos
Bibliografia:
- Szajewska H., Horvath A., Rybak A., Socha P.: Karmienie piersią. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Standardy Medyczne Pediatria styczeń-luty 2016
2. Borszewska-Kornacka M., Rachtan-Janicka J., Wesołowska A., Socha P., Wielgoś M., Żukowska-Rubik M., Pawlus B.: Stanowisko Grupy Ekspertów w sprawie zaleceń żywieniowych dla kobiet w okresie laktacji. Standardy Medyczne Pediatria, 2013, t. 10, s. 265-279. - http://cnol.kobiety.med.pl/pl/karmie-dlugo/
